ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ-ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ

Μαζική ανεργία, επισφαλείς συνθήκες εργασίας, απαλλοτρίωση ιδιοκτησίας και προϊούσα αποδόμηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων σκεπάζουν σαν μαύρα σύννεφα το ουρανό της Ευρώπης. Με την εμφάνιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, οι τάσεις αυτές εντάθηκαν.

Με την εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας, οι ήδη υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της Κεντρικής Ευρώπης και των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας διευρύνθηκαν ακόμη πιο πολύ. Η Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση απειλούνται ήδη με διάλυση.

Τί συνέβηκε ;

Τα αίτια αυτής της αθλιότητας θα πρέπει να αναζητηθούν κατά κάποιο τρόπο στις αρχές της δεκαετίας του΄70, και συγκεκριμένα στην περίοδο 1971-1973, όταν η αμερικανική διοίκηση αποφάσισε την άρση της υποχρέωσης μετατροπής του δολαρίου των ΗΠΑ σε χρυσό και την κατάργηση του συστήματος του Μπρέτον Γουντς (1944), γεγονός που προκάλεσε διεθνώς πληθωριστικές τάσεις τεράστιων διαστάσεων. Τα διευθυντικά Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέλησαν να αποφύγουν τις συνέπειες αυτής της εξέλιξης, εισάγοντας έναν μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών, ο οποίος και μετεξελίχθηκε το 1979 σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ) με βασικό νόμισμα το γερμανικό μάρκο.

Η θέσπιση σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών είχε σαν στόχο τη σταθεροποίηση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στη βάση της γερμανο-γαλλικής συμμαχίας καθώς και τη δημιουργία ενός νομισματικο-πολιτικού αντίπαλου δέους στην παγκόσμια επικυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Προκειμένου να υλοποιηθούν αυτές οι στρατηγικής σημασίας αποφάσεις του κεφαλαίου, τα βάρη φορτώθηκαν στις πλάτες της εργατικής τάξης και των φτωχών κοινωνικών στρωμάτων των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς το νέο καθεστώς συναλλαγματικής ισοτιμίας δεν συνοδεύτηκε από ενέργειες τυποποίησης των συνθηκών εργασίας, εναρμόνισης της κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε., αλλά ούτε και από την όποια προσπάθεια αναδιοργάνωσης του όλου συστήματος στο πνεύμα μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, είχε σαν αποτέλεσμα την επιδείνωση της κρίσης, ιδιαίτερα στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Τα ισοζύγια πληρωμών τινάχθηκαν στον αέρα. Οι δυνατότητες των χωρών-μελών της Ε.Ε., να εξισορροπήσουν αμοιβαία τα ελλείμματα και τα πλεονάσματά τους, εφαρμόζοντας συγκεκριμένα μέτρα νομισματικής πολιτικής σε εθνικό επίπεδο, ήταν ιδιαίτερα περιορισμένες. Έτσι, οι χώρες χαμηλής ανταγωνιστικότητας προχώρησαν στην λήψη περιοριστικών μέτρων κοινωνικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Η εποχή του κοινωνικού κεϋνσιανισμού της μεταπολεμικής περιόδου, αντικαταστάθηκε από ριζοσπαστικές πολιτικές μείωσης των μισθών και μεροκάματων, αποδόμησης του κοινωνικού κράτους και ιδιωτικοποίησης των δημόσιων αγαθών.

Μετά την προσάρτηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας (DDR) στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (BRD), η ενωμένη Γερμανία εξελίχθηκε σε κυρίαρχη ευρωπαϊκή οικονομική δύναμη. Έκτοτε, οι ελίτ της εξουσίας έκαναν το παν, για να υπονομεύσουν κάθε προσπάθεια αποκατάστασης της ισορροπίας μεταξύ των εταίρων τους στην Ε.Ε.. Τα κριτήρια σύγκλησης του Συμφώνου του Μάαστριχ εξανάγκασαν τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. να εφαρμόσουν αυστηρά μέτρα κρατικού προϋπολογισμού και πολιτικής των επιτοκίων. Η ιδρυθείσα το 1998 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ευθυγραμμίστηκε πλήρως με την Γερμανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Deutsche Bank), εφαρμόζοντας και η ίδια αυστηρές πολιτικές ελέγχου των τιμών και περιορισμού της ποσότητας του κυκλοφορούντος χρήματος. Η εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος που ακολούθησε αμέσως μετά, ενίσχυσε το καθεστώς σκληρής νομισματικής πολιτικής, το οποίο εξασφάλιζε υπέρ το δέον σημαντικά πλεονεκτήματα στις ανταγωνιστικά ισχυρές εθνικές οικονομίες του κεντρικού ευρωπαϊκού πυρήνα, σε βάρος των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η Γερμανία κυρίως προχώρησε στην ενίσχυση του νέο-εμποροκρατικού της προσανατολισμού (νέο-μερκαντιλισμός), τον οποίο και εφάρμοζε ήδη από τη δεκαετία του ΄50. Ακολούθησε, με άλλα λόγια, πολιτική χαμηλών μισθών, προκειμένου να ενισχύσει τις εξαγωγές της. Απέναντι σε αυτήν την πολιτική εξαγωγών ντάμπινγκ, οι χώρες της περιφέρειας της Ε.Ε. αδυνατούσαν να αντιδράσουν. Η νέο-εμποροκρατία των χωρών του ευρωπαϊκού πυρήνα με επίκεντρο τη Γερμανία, είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία δομικών ανισοτήτων, οι οποίες όχι μόνον παρέμεινα αλλά και ενισχύθηκαν, λόγω των περιορισμών που επέβαλλαν οι ευρωπαϊκές συμβάσεις.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση αποκάλυψε ωστόσο πλήρως τις υφιστάμενες ανισότητες. Οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια άνευ προηγουμένου ύφεση, η οποία και συνεχίζει να υφίσταται μέχρι και σήμερα, ενώ, αντίθετα, στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα επικράτησε, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, μια τάση σταθεροποίησης, η οποία και μετεξελίχθηκε τελικά και η ίδια σε στασιμότητα της οικονομίας. Αυτή η αρνητική μακροοικονομική εξέλιξη εξανάγκασε τα διευθυντικά όργανα της Ε.Ε. που ελέγχονται από τη Γερμανία, να πάρουν μέτρα τα οποία και ενέτειναν την κρίση. Ενίσχυσαν την πολιτική περιοριστικών μέτρων, εξαναγκάζοντας, σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο («Τρόϊκα»), τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας να εφαρμόσουν προγράμματα λιτότητας που οδήγησαν στην περεταίρω μαζικοποίηση της ανεργία και στην εξαθλίωση ευρύτατων κοινωνικών στρωμάτων. Παράλληλα με τις επιταγές λιτότητας, τα μέτρα σταθεροποίησης (Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Σταθερότητας κλπ.) είχαν ως στόχο τη συνέχιση της εκμετάλλευσης των φτωχότερων κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων προς όφελος των δανειστών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Μέσω μιας καλοστημένης μονόπλευρης προπαγάνδας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, τα συμπτώματα της κρίσης-ιδιαίτερα η αύξηση του δημόσιου χρέους-μετονομάστηκαν σε αίτια της κρίσης, προκειμένου να δικαιολογήσουν την περεταίρω ριζοσπαστικοποίηση της ανακατανομής του πλούτου από τα κάτω προς τα πάνω, από τους φτωχούς προς τους πλούσιους.

Πώς συνέβηκε αυτό ;

Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα, σε τι οφείλεται αυτή η καταστροφική εξέλιξη. Υπάρχουν, ουσιαστικά, δύο ερμηνείες. Σύμφωνα με την πρώτη, η νέο-εμποροκρατική (νέο-μερκαντιλιστική) πολιτική που εφάρμοσαν οι χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα, η οποία και έδινε προβάδισμα στο εξαγωγικό εμπόριο και στους χαμηλούς μισθούς, συνδέθηκε με την ανάδειξη της Ευρώπης σε ιμπεριαλιστική υπερδύναμη. Αποφασιστικής σημασίας από γεω-στρατηγική και γεω-οικονομική άποψη ήταν το ιστορικό άνοιγμα του 1990/91, τουτέστιν η προσάρτηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας (DDR) στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Σε σύγκριση με τις ανακατατάξεις της ίδιας περιόδου στις χώρες της ανατολικής και νοτιο-ανατολικής Ευρώπης, η διάλυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας συνέβαλε τα μέγιστα στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας (RGW). Κατά τη διείσδυση των πρώτων ημερών στο κενό εξουσίας που προέκυψε με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν καταρχήν βοηθητικό ρόλο. Οι «σοκ-θεραπείες» της ελεύθερης αγοράς που εφαρμόστηκαν αμέσως μετά την κατάρρευση, ήταν κυρίως έργο των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ ακολούθησαν, με κάποια καθυστέρηση, τα διευθυντικά όργανα της Ε.Ε. : Με την προς ανατολάς επεκτατική πολιτική, η περιοχή αυτή περιήλθε τελικά υπό τον έλεγχο των χρηματο-οικονομικών συγκροτημάτων και των μεγάλων επιχειρήσεων του ευρωπαϊκού πυρήνα.

Η εξέλιξη αυτή επαναλήφθηκε κατά τη δεκαετία του ΄90 και στα Βαλκάνια. Στη Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, οι, λόγω της οικονομικής κρίσης της περιόδου 1973-1982, αυξανόμενες ανισότητες οδήγησαν σε μαζικές κοινωνικές και πολιτικές συγκρούσεις, οι οποίες και εξελίχθηκαν τελικά σε εθνο-πολιτικά αποσκιρτιστικά κινήματα, τα οποία και οδήγησαν σε ένα άνευ προηγουμένου άγριο εμφύλιο πόλεμο. Η Γερμανία και η Αυστρία πήραν το μέρος των αποσχισθέντων, πολιτική την οποία εφάρμοσαν άμεσα και τα διευθυντικά όργανα της Ε.Ε.. Αντί να συμβάλουν με ουδέτερα προγράμματα βοήθειας στην αποφυγή των δραματικών εξελίξεων, έριχναν με τη στάση τους λάδι στη φωτιά. Η επίθεση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, το Μάρτιο του 1999, έβαλε τέλος στην ευρωπαϊκή μεταπολεμική περίοδο, αφήνοντας πίσω της εθνικά «αποκαθαρμένα» κρατίδια. Έτσι, άνοιξε ο δρόμος, για να συμπεριληφθεί και η νοτιοανατολική Ευρώπη στους σχεδιασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ε.Ε. εξελίχθηκε σε υπερδύναμη με «μετακινούμενα σύνορα», τα οποία ήδη από τη δεκαετία του ΄90 και εντεύθεν επιτηρούνται και κλείνονται ερμητικά (Καθεστώς Σένγκεν), εμποδίζοντας την άφιξη προσφύγων και ανεπιθύμητων μεταναστών/στριών στις χώρες-μέλη της Ε.Ε.

Η δεύτερη ερμηνεία σχετίζεται με τις αλλαγές που συνοδεύουν στο θεσμικό πολιτικό επίπεδο τη μετάβαση των χωρών-μελών της Ε.Ε. σε καθεστώς αποπληθωριστικής πολιτικής χαμηλών μισθών, διάλυσης του συστήματος κοινωνικής ασφάλειας και εκχώρησης του ελέγχου των δημόσιων αγαθών στους μεγιστάνες του πλούτου. H εξέλιξη αυτή έλαβε χώρα, σε τελευταία ανάλυση, γιατί στηρίχθηκε και από εκείνο το φάσμα κομμάτων που κάποτε ανήκαν στο χώρο της επίσημης Αριστεράς, όπως σημαντικά ρεύματα της Σοσιαλδημοκρατίας, των Ευρωκομουνιστών και των κομμάτων των Πρασίνων. Πρωτεργάτες στην αλλαγή πορείας από τον κοινωνικό κεϋνσιανισμό στις ριζοσπαστικές θεωρίες κοινωνικού σχηματισμού με βάση της λογική της ελεύθερης αγοράς, ήταν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της νότιας Ευρώπης. Ακολούθησε η αποστασιοποίηση των Ευρωκομουνιστών από τους εργατικούς αγώνες και τα κοινωνικά κινήματα αυτής της περιόδου, συμβάλλοντας έτσι στην εμπέδωση των προγραμμάτων λιτότητας στις εθνικές τους οικονομίες. Δέκα χρόνια περίπου αργότερα, την ίδια στάση υιοθέτησαν και τα κόμματα των Πρασίνων που προέκυψαν από τα νέα κοινωνικά κινήματα. Αρχές της νέας χιλιετίας ακολούθησαν τελικά και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα του ευρωπαϊκού πυρήνα, ιδιαίτερα η γερμανική Σοσιαλδημοκρατία καθώς και το βρετανικό Εργατικό Κόμμα, πιστό στις επιταγές της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Η παλινόρθωση της ελεύθερης αγοράς χωρίς όρους είχε δραματικές κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες. Μια και είχε την υποστήριξη της επίσημης Αριστεράς, προκάλεσε βαριές ζημιές σε όλο το φάσμα των κριτικά σκεπτόμενων των ευρωπαϊκών κοινωνιών, από τις οποίες, μόλις τώρα άρχισαν να συνέρχονται. Δεύτερον, η παλινόρθωση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα, τα δύο τρίτα των κοινωνιών στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. να στερηθούν την πολιτική τους εκπροσώπηση εντός της έμμεσης Δημοκρατίας. Οι αντιπροσωπευτικές κοινοβουλευτικές δομές, μαζί και οι πολιτικοί τους φορείς, απώλεσαν παντελώς τις βάσεις νομιμοποίησής τους. Τρίτον, η εξέλιξη αυτή έδωσε τη δυνατότητα στις συντηρητικές πτέρυγες των κυρίαρχων ελίτ, να εμφανιστούν ως η «καλύτερη» παραλλαγή του εξουσιαστικού συστήματος, αφού η οικονομική παλινόρθωση είχε την ουσιαστική στήριξη και του πάλαι ποτέ φάσματος των αριστερών κομμάτων. Κατόρθωσαν, με λαϊκίστικά κόλπα, να προσδέσουν στο άρμα τους ένα μέρος των κατώτερων κοινωνικών τάξεων, στο βαθμό που αυτές δεν είχαν ήδη βρει καταφύγιο σε υπέρ-εθνικιστικές φασιστικές οργανώσεις, αυξάνοντας έτσι σε σημαντικό βαθμό την εκλογική τους δύναμη. Έκτοτε είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς εύκολα, έστω και κατά προσέγγιση, τι είναι «Αριστερά» και τι «Δεξιά».

Τι μπορούμε να κάνουμε ;

Λόγω των δραματικών επιπτώσεων των προγραμμάτων λιτότητας στους πολιτικούς θεσμούς, το ερώτημα σχετικά με τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις τίθεται πλέον επιτακτικά.
Καταρχήν μια σύντομη ματιά στο δημόσιο διάλογο και στις εναλλακτικές προτάσεις, οι οποίες και συζητούνται ευρέως, με αφορμή τα προγράμματα λιτότητας, στις ευρωπαϊκές χώρες του νότου που συμμετέχουν στην Ευρωζώνη. Επί τάπητος υπάρχουν τρεις διαφορετικές προτάσεις :
Πρώτον, εθελοντική έξοδο από την Ευρωζώνη μαζί και από την Ε.Ε. των εθνικών οικονομιών (Ελλάδα, Ιταλία κλπ.), επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, κρατικοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα και η υλοποίηση ενός προγράμματος ανασυγκρότησης της εθνικής οικονομίας.
Δεύτερον, διακοπή των προγραμμάτων λιτότητας, αναστολή πληρωμής χρεών, κρατικοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων για ουσιαστική διαγραφή του χρέους, χωρίς να εγκαταλείψουν την Ευρωζώνη. Την άποψη αυτή εκφράζει κυρίως ο συνασπισμός της ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥ.ΡΙΖ.Α) στην Ελλάδα.
Τρίτον, η ταυτόχρονη έξοδος των χωρών-μελών της Ε.Ε. της νότιας Ευρώπης από την Ευρωζώνη, η αποδοχή ενός νέου ομαδικού νομίσματος και η συγκρότησή τους σε μια ενιαία πολιτικά εμπεδωμένη Οικονομική Ένωση.
Κατά την άποψή μας, και οι τρεις περιπτώσεις παρουσιάζουν σοβαρά μειονεκτήματα και εγκυμονούν μεγάλους κινδύνους. Εθελοντική έξοδος από την Ευρωζώνη θα σήμαινε «σοκ-θεραπεία» από τα αριστερά. Λόγω της διεθνούς απομόνωσης, θα οδηγούσε σε σύντομο χρονικό διάστημα αναπόφευκτα σε οικονομική κατάρρευση, σε λιμοκτονία και πισωγύρισμα στην κατηγορία των υπανάπτυκτων χωρών. Η πρόταση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α είναι κατά την άποψή μας μη υλοποιήσιμη. Μια οικονομία της περιφέρειας από μόνη της δεν είναι σε θέση να αντισταθεί στην πίεση των χωρών του πυρήνα που θα ασκηθεί επάνω της από τα Όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η ταπείνωση θα ήταν αναπόφευκτη. Ακόμη και αν υπήρχε δυνατότητα συγκρότησης ενός ενιαίου μετώπου του ευρωπαϊκού Νότου, σύμφωνα με τις δικές μας εκτιμήσεις, δεν θα διέθετε το απαραίτητο οικονομικό και πολιτικό δυναμικό, για να μπορέσει να αντισταθεί μεσοπρόθεσμα στη διεθνή απομόνωση και τον ανταγωνισμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόμοιες επιλογές για την αντιμετώπιση της κρίσης κυκλοφορούν και στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα. Με τη διαφορά ότι εκεί, οι επιλογές αυτές εκφράζουν τις εθνικιστικές συντηρητικές πτέρυγες του κατεστημένου. Οι επιδιώξεις τους είναι κάθετα αντίθετες με αυτές της Αριστεράς, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που προτείνουν αντικατοπτρίζουν ωστόσο την ίδια λογική.
Όμως, πώς θα μπορούσε να είναι μια πειστική προοπτική; Κατά την άποψή μας, η προοπτική αυτή θα έπρεπε να ικανοποιεί τέσσερις αποφασιστικής σημασίας προϋποθέσεις: Καταρχήν θα έπρεπε να εκφράζει και να συνδέεται με τη μαζική κοινωνική αντίσταση ενάντια στη μεταβίβαση των συνεπειών της κρίσης στις πλάτες των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων, πρακτική που εφαρμόστηκε και επικράτησε τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες-μέλη της Ε.Ε.. Δεύτερον, θα όφειλε να ανταποκρίνεται στις υλικές ανάγκες των υποδεέστερων κοινωνικών τάξεων, των εργατών και των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων. Τρίτον, θα έπρεπε να προτείνει αποφασιστικής σημασίας ανακατατάξεις σε όλους τους τομείς της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής και να τις συνδέει με συγκεκριμένες σκέψεις και προτάσεις για μια Ομοσπονδιακή Δημοκρατική Ευρώπη. Και, τέλος, τέταρτον, θα όφειλε να αποκτήσει διασυνδέσεις με τα κοινωνικά κινήματα σε παγκόσμιο επίπεδο, τερματίζοντας έτσι την ευρωκεντρική εξουσιαστική πολιτική. Μόνον όταν υλοποιηθούν τα τέσσερα αυτά κριτήρια, θα καταλήξουμε σε μια πειστική εναλλακτική προοπτική, η οποία και θα άρει επιτέλους τους αποκλεισμούς στην κοινωνική αντίσταση και θα ανοίξει το δρόμο για μια νέα ριζοσπαστική αναστροφή των κοινωνικών αγώνων.
Ακολούθως, σκιαγραφούμε τα βασικά σημεία ενός υλοποιήσιμου προγράμματος δράσης, το οποίο, και θα έχει ως αφετηρία τους αμυντικούς στόχους της μαζικής κοινωνικής αντίστασης, τουτέστιν την άρση των προγραμμάτων λιτότητας, την αναστολή πληρωμής των χρεών και την εφαρμογή σειράς μέτρων για την αντιμετώπιση της υποβόσκουσας μαζικής φτώχειας και εξαθλίωσης :

1)Μέτρα για την αντιμετώπιση των ενδο-ευρωπαϊκών ανισοτήτων και γενικά της κρίσης στην Ευρώπη : Η υλοποίηση αυτών των μέτρων προϋποθέτει τον εκ βάθρων εκδημοκρατισμό και τη μετατροπή των συμμετεχόντων θεσμών σε αφοσιωμένα εργαλεία της υπό δημιουργία Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, ώστε οι δραστηριότητές τους να μην υπόκεινται στον έλεγχο του χρηματιστηριακού καπιταλισμού : Μεταφορά όλων των δημόσιων και ιδιωτικών χρεών που υπερβαίνουν ένα συγκεκριμένο ποσό, σε μια ευρωπαϊκή υπηρεσία εξυπηρέτησης και απόσβεσης του χρέους (χρεωλυτικό κεφάλαιο/εξοφλητικό απόθεμα), με απώτερο στόχο το «κούρεμα» του χρέους σε βάρος των δανειστών. Έκδοση ενιαίων ευρο-ομολόγων. Μετατροπή του Ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας σε ένα Oμοσπονδιακό Σύστημα Clearing, όπου οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. θα μεταφέρουν ένα σημαντικό μέρος των πλεονασμάτων του ισοζυγίου πληρωμών. Μετά την υλοποίηση αυτών των μέτρων, εδώ και τώρα μέτρων, οι δομικές ενδο-ευρωπαϊκές ανισότητες θα εκλείψουν, εφόσον, βέβαια, εφαρμοστούν τα ακολούθως προτεινόμενα μέτρα, χωρίς ωστόσο να υπάρξει ανάγκη λήψης επιπρόσθετων μέτρων. Με τον τρόπο αυτό θα απολέσει τη σημασία του το αμφιλεγόμενο πολυσυζητημένο πρόβλημα του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος, καθώς θα αποτελεί πλέον καθαρό μέσο λογιστικού συμψηφισμού και πληρωμών.

2)Τυποποίηση των συνθηκών εργασίας, των ωρών εργασίας και των αποδοχών σε ευρωπαϊκό επίπεδο : Μείωση της ταχύτητας και των ρυθμών εργασίας. Σημαντική μείωση του χρόνου εργασίας με πλήρη εξίσωση μισθού. Ακύρωση του ανοίγματος της ψαλίδας μεταξύ μισθών και μεροκάματων σε αναλογία 1:10 και αργότερα σε 1:5 με παράλληλη βελτίωση των κατώτερων μισθών και μετάβαση σε γραμμικού τύπου μισθολογικές αυξήσεις.

3)Αποκατάσταση της κοινωνικής ασφάλειας και αξιοπρέπειας : Πρώτα επιμέρους βήματα θα μπορούσαν να είναι ένα Πανευρωπαϊκό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας και η αύξηση του συντελεστή κοινωνικής βοήθειας και Γενικής Κοινωνικής Βασικής Προστασίας, ενσωματωμένου στη δημοτική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση.

4) Ανακατανομή του κοινωνικού πλούτου από τα πάνω προς τα κάτω : Ουσιαστική αύξηση της φορολόγησης του κεφαλαίου, πανευρωπαϊκή εισαγωγή φόρου επί της περιουσίας, προοδευτική επιβολή φόρου κληρονομίας, μεταβίβαση κληρονομιών δισεκατομμυρίων σε δημοτικά κοινωνικά και πολιτιστικά ταμεία, ουσιαστική αύξηση του φόρου για το ανώτερο ένα τρίτο των εισοδημάτων και μόνιμη επιβολή φόρου συναλλαγών για όλες τις κεφαλαιοαγορές.

5) Παρεμπόδιση της φυγής κεφαλαίων και κοινωνικοποίηση των επενδύσεων : Θέσπιση ελέγχων της κίνησης κεφαλαίων στη μεταβατική περίοδο, κοινωνικοποίηση όλων των στρατηγικής και νευραλγικής σημασίας για την οικονομία τομείς-Μεγάλες τράπεζες, Συγκροτήματα Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, ιδιαίτερα σημαντικούς τομείς της οικονομίας, όπως Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας, παροχής ενέργειας και μεταφορών καθώς επίσης και όλες τις πολυεθνικές επιχειρήσεις στον τομέα των εξαγωγών. Και, τέλος, αποκεντροποίηση και περιφερειοποίηση του συνόλου της οικονομίας, με τελικό στόχο τη μεταβίβασή της στην τοπική αυτοδιοίκηση.

6)Επανάκτηση των δημόσιων αγαθών. Κοινωνικοποίηση όλων των εκμεταλλεύσεων υποδομών και διανομής στο επίπεδο της Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων, περιέλευση του Συστήματος Υγείας, των νοσοκομείων και του Εκπαιδευτικού Συστήματος υπό τον έλεγχο και την κυριότητα των Δήμων. Κοινωνικοποίηση του Διαδικτύου, των ψηφιακών Μέσων και όλων των επιστημονικο-τεχνικών καινοτομιών.

7) Οι κατακτήσεις των περασμένων δεκαετιών του νέου Γυναικείου Κινήματος,
Απειλούνται, με την εμφάνιση της κρίσης, από την αύξηση της ανδρικής επιθετικότητας, τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση και την ενδοοικογενειακή βία. Γι΄αυτό και είναι απαραίτητη η άμεση λήψη αποφασιστικών μέτρων. Προτείνουμε, τα μέτρα αυτά να είναι επικεντρωμένα στη ανάγκη υλικής και συνάμα κοινωνικής αναβάθμισης των επαγγελματικών τομέων στους οποίους εργάζονται παραδοσιακά ως επί το πλείστον γυναίκες (αμειβόμενη και μη αμειβόμενη εργασία αναπαραγωγής). Με βάση αυτή τη λογική, η εξίσωση των γυναικών με τους άνδρες θα πρέπει να επιβληθεί σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής και να καταστεί μη αναστρέψιμη.

8)Εντατικοποίηση της περιβαλλοντικής πολιτικής : Αντικατάσταση των αποτυχημένων προσπαθειών της αγοράς να ενσωματώσουν τις οικολογικές συνέπειες της αξιοποίησης φυσικών πόρων στο κοστολόγιο των επιχειρήσεων αλλά και του συνόλου της οικονομίας (εμπορευματοποίηση τηςεκπομπής τοξικών ουσιών κλπ.). Επιπλέον επιτάχυνση της οικολογικής αναδιάρθρωσης των διαδικασιών παραγωγής και αναπαραγωγής, ιδιαίτερα στην αγροτική οικονομία και την κτηνοτροφία. Μείωση του όγκου μεταφορών και της κατανάλωσης ενέργειας μέσω της επιβράδυνσης και της περιφεριοποίησης.

9)Κατάργηση της Συμφωνίας του Σένγκεν : Το Καθεστώς ρύθμισης των συνόρων θα πρέπει να καταργηθεί πάραυτα και να διαλυθούν οι παραστρατιωτικές δομές («Frontex») και οι τράπεζες δεδομένων. Συγχρόνως θα πρέπει να καταργηθούν όλοι οι συναρτώμενοι με τις παραπάνω δραστηριότητες ενδο-ευρωπαϊκοί θεσμοί των διακρίσεων και του εκφοβισμού των προσφυγικών και μεταναστευτικών κινημάτων (στρατόπεδα περιορισμού, περιορισμός της ελεύθερης κυκλοφορίας κλπ.) .

Είναι αυτονόητο ότι τα παραπάνω προγράμματα δράσης απαιτούν πολιτικές δεσμεύσεις : Απαιτείται ένα νέο πολιτικό σύνταγμα δεσμευτικού χαρακτήρα. Αυτό προϋποθέτει,, κατά την άποψή μας, την υπέρβαση του έθνους-κράτους. Δεν είναι δυνατόν να προκύψει μέσα από τις σημερινές δομές της Ε.Ε., γιατί αυτές εκφράζουν μια ιεραρχικά συντονισμένη ομάδα εθνικών κρατών, η οποία στερείται της απαραίτητης κοινωνικής νομιμοποίησης. Αντίθετα, το πρότυπο οργάνωσης που προτείνουμε, στηρίζεται στις αρχές της άμεσης δημοκρατίας, η οποία ξεπερνά τα ελλείμματα του κοινοβουλευτικού κομματικού συστήματος και υπακούει στους κανόνες της οικουμενικότητας της ανθρώπινης ύπαρξης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πέραν αυτού, το πρότυπο της άμεσης δημοκρατίας οφείλει να λάβει υπόψη του και να συνυπολογίσει την ιστορικά εξελιχθείσα πολιτιστική πολλαπλότητα της γηραιάς Ηπείρου, της Ευρώπης. Γι΄αυτό και προτείνουμε το σχήμα μιας Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Ευρώπης, αφού στους κόλπους της διαλυθούν τα υφιστάμενα εθνικά κράτη, διατηρώντας ωστόσο την πολιτιστική τους ταυτότητα. Πρόκειται, λοιπόν, για καθεστώς άμεσης δημοκρατίας και ως εκ τούτου θα είναι δομημένο από τα κάτω προς τα άνω. Θα πρέπει, ωστόσο, να υπάρξουν τέσσερα μεταξύ τους διασυνδεδεμένα λειτουργικά επίπεδα : Κοινότητες και Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων, Καντόνια, περιφέρειες – Βαλκάνια, Κεντρική και ανατολική Ευρώπη, Μεσογειακές Χώρες κλπ..- και η ίδια η Ομοσπονδία. Σε αυτά τα τέσσερα επίπεδα θα επιμερίζονται τα δημόσια έσοδα, ανάλογα με τη στάθμιση των επιμέρους συντελεστών. Προέχει, ωστόσο, ως προς την διάθεση των πηγών, η εγγύηση ότι θα κατευθύνονται προς τα ιδιαίτερα σημαντικά λειτουργικά επίπεδα βάσης καθώς και η εξασφάλιση ότι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία δεν θα έχει πλέον ανάγκη τα εμβλήματα κλασικής ιμπεριαλιστικής κα εθνικοκρατικής εξουσίας-Στρατός, στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα, επιθετική εξωτερική πολιτική κλπ..- Επιπροσθέτως, στο ομοσπονδιακό σύνταγμα θα πρέπει να κατοχυρωθεί η γενική επιταγή του αφοπλισμού και της ειρήνης.
Αυτό το πρόγραμμα δραστηριοτήτων είναι δυνατόν να εφαρμοστεί με επιτυχία, μόνον τότε, όταν έχει ως φόντο τις συγκεκριμένες διαδικασίες μάθησης της κοινωνικής αντίστασης καθώς και των αναπτυσσόμενων τομέων της εναλλακτικής οικονομίας και με βάση αυτές τις εμπειρίες αυτοελέγχεται, αυτοδιορθώνεται και αναπτύσσεται περαιτέρω. Προς τον σκοπό αυτό είναι απαραίτητες πρωτοβουλίες, μακριά από τη λογική των πολιτικών κομμάτων και από κάθε είδος πρωτοποριακής αξίωση. Οφείλει να λειτουργήσει ως ένα δίκτυο αυτοπροσδιοριζόμενων και αυτόβουλων δρώντων υποκειμένων, τα οποία αναφέρονται στο συγκεκριμένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων, με σκοπό την εμπέδωση σε όλες τις περιοχές της Ευρώπης του συνδέσμου «Ευρώπη της ισότητας». Κάνουμε έκκληση στα ενεργά μέλη της κοινωνικής αντίστασης, στους πρωταγωνιστές της εναλλακτικής οικονομίας, στα αριστερά αντιπολιτευτικά ρεύματα των συνδικάτων και των κομμάτων καθώς και στους κριτικά στρατευμένους διανοούμενους της Ευρώπης, να ενισχύσουν αυτή μας την πρωτοβουλία με πράξεις και συμβουλές.

Η ευρωπαϊκή παρακαταθήκη της αντιφασιστικής Αντίστασης

Οι προτάσεις αυτές δεν είναι ούτε μοναδικές αλλά ούτε ανιστόρητες. Σχετίζονται με τις προγραμματικές δηλώσεις πολλών αριστερών σοσιαλιστικών αντιστασιακών ομάδων, οι οποίες, στις αρχές της δεκαετίας του ΄40 έκοψαν τους δεσμούς τους με τα καταστροφικά συστήματα κανόνων των εθνικών κρατών και επέλεξαν το δρόμο μιας Ομοσπονδιακής Δημοκρατικής Ευρώπης. Δεν χρειάζεται να επισημάνουμε ότι αντιγράφομε τα οράματά τους, μια και ο κόσμος καθώς και η Ευρώπη έχουν υποστεί τα περασμένα εβδομήντα χρόνια σημαντικές αλλαγές. Μπορούμε, ωστόσο, με σιγουριά να πάρουμε ως αφετηρία, ότι η σημερινή Ευρώπη λόγω των διαδικασιών εξαθλίωσης και των αυταρχικών δομών της είναι το κατ΄εξοχήν αντίθετο, από αυτό για το οποίο οι αντιστασιακές οργανώσεις της εποχής εκείνης πολέμησαν το φασισμό στην υπό γερμανική κατοχή Ευρώπη. Επικαλούμαστε αυτήν την παρακαταθήκη και φιλοδοξούμε να της δώσουμε νέα ζωή.

Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2013

www.egalitarian-europe.com