Αριθμός μαθητών ανά τμήμα στα Πειραματικά Γυμνάσια

Στα Πειραματικά Σχολεία γίνεται μια προσπάθεια να προσφέρουμε στους μαθητές μας μια καλύτερη, περισσότερο ποιοτική παιδεία, δημιουργώντας έτσι τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάδειξη των δυνατοτήτων των ταλαντούχων μαθητών και προσφέροντάς τους τα εφόδια για να διακριθούν επιστημονικά, πνευματικά, κοινωνικά και να προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στον τόπο μας.

Παράλληλα, τα Σχολεία αυτά προορίζονται για την πειραματική εφαρμογή νέων διδακτικών προτάσεων & μεθόδων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και καινοτόμων δράσεων, συμβάλλοντας έτσι στην εκπαιδευτική έρευνα και καινοτομία και κατ’ επέκταση και στην αναβάθμιση της Δημόσιας Εκπαίδευσης. Τέλος, στόχος των σχολείων αυτών είναι και η πρακτική παιδαγωγική επιμόρφωση τόσο εκπαιδευτικού προσωπικού όσο και προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών (παρακολούθηση υποδειγματικών διδασκαλιών κτλ.).

Για την εκπλήρωση των παραπάνω στόχων η Πολιτεία έχει λάβει μια σειρά από μέτρα, όπως η στελέχωση των Σχολείων αυτών με τους καλύτερα καταρτισμένους εκπαιδευτικούς.

Τίποτα από τα παραπάνω, όμως, δεν μπορεί να αξιοποιηθεί εάν η Πολιτεία αντί να εξασφαλίζει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την παροχή έργου ανώτερης παιδευτικής στάθμης, δημιουργεί συνθήκες διδασκαλίας χειρότερες από εκείνες που επικρατούν στα κοινά σχολεία. Η απόφαση (υπουργική απόφαση 54616/Γ2/25.5.2007), που ορίζει ότι ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα στα Πειραματικά Γυμνάσια πρέπει να είναι ο ανώτερος επιτρεπτός (30) μοιάζει να ακυρώνει και να υπονομεύει όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω. Έχει διαπιστωθεί τόσο από εκπαιδευτικούς όσο και από ειδικούς της Παιδαγωγικής Επιστήμης ότι ο μεγάλος αυτός αριθμός μαθητών επηρεάζει αρνητικά την εκπαιδευτική διαδικασία. Κάθε επιπλέον μαθητής δημιουργεί αισθητή διαφορά για διδάσκοντες και διδασκόμενους. Αντίθετα, σε τάξεις των 25 μαθητών είναι προφανή τα παιδαγωγικά οφέλη (καλύτερη αναλογία καθηγητή – μαθητών, καλύτερη χρήση εποπτικών - τεχνολογικών μέσων κ.π.ά.) τόσο για τους μαθητές όσο και για τους επιμορφούμενους εκπαιδευτικούς και φοιτητές.

Σύμφωνα με την Υ.Α. 68419/Γ2/6.7.2006, ΦΕΚ 984Β, 25.7.2006 «Οι μαθητές σε κάθε τάξη ή τμήμα τάξης Γυμνασίων και Ενιαίων Λυκείων δεν μπορεί να υπερβαίνουν τους τριάντα (30). Τάξεις με μαθητές περισσότερους από τριάντα (30) διαιρούνται σε τμήματα».

Είναι γνωστό ότι διατάξεις όπως η παραπάνω σπανίως οδηγούν σε τμήματα των 30 μαθητών. Σε μία τάξη, λ.χ., των τεσσάρων τμημάτων, το τέταρτο τμήμα δημιουργείται όταν ο αριθμός των μαθητών είναι από 91 μέχρι και 120. Έτσι, είναι στατιστικά απίθανο να δημιουργηθεί τμήμα των 30 μαθητών. Αντίθετα, υπάρχουν πιθανότητες να δημιουργηθούν ακόμα και τμήματα των 22/23 μαθητών (23x4=92) Αυτό ήταν και ένα από τα βασικά επιχειρήματα της ηγεσίας του ΥΠ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. στις πρόσφατες συζητήσεις σχετικά με τον αριθμό των μαθητών ανά τμήμα, και προς τούτο προσκομίστηκαν και τα σχετικά στατιστικά στοιχεία http://christofilopoulou.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=199:2010-04-16-07-58-00&catid=36:omilies&Itemid=70 (π.χ., για την Αν. Αττική, και με βάση την παραπάνω νομοθεσία (που θέτει ως όριο τους 30 μαθητές): 64% των τμημάτων έχουν έως 25 μαθητές, 17% έχουν 16-20 μαθητές, 9,6% 11-15 μαθητές). Είναι προφανές, λοιπόν, ότι ο νομοθέτης που θέτει το ανώτερο επιτρεπτό όριο στους 30 μαθητές γνωρίζει ότι τα τμήματα που θα προκύψουν θα έχουν στην πράξη πολύ λιγότερους μαθητές, πράγμα το οποίο δεν ισχύει για τα Πειραματικά Σχολεία (λόγω της κλήρωσης καθορισμένου αριθμού μαθητών).
Αυτό, όμως, μοιάζει να μη λαμβάνεται υπόψη από την ηγεσία του ΥΠ.Π.Δ.Β.Μ.Θ., η οποία μοιάζει να παραβλέπει το γεγονός ότι στα Πειραματικά Σχολεία η επιλογή των μαθητών γίνεται με κλήρωση καθορισμένου αριθμού μαθητών (και τυχόν κενά που προκύπτουν συμπληρώνονται με νέους μαθητές), οπότε αν ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα οριστεί στο ανώτερο επιτρεπτό όριο θα ισχύσει αυτό που για τα κοινά σχολεία είναι στατιστικά απίθανο, δηλαδή το να φοιτά σε όλα τα τμήματα αριθμός μαθητών ίσος με το ανώτερο επιτρεπτό όριο (30, που απ’ όσο γνωρίζουμε είναι από τους μεγαλύτερους, αν όχι ο μεγαλύτερος, αριθμός μαθητών ανά τάξη σε κράτος – μέλος της Ε.Ε.)

Πιστεύουμε ότι το όριο των 25 μαθητών θα έπρεπε να ισχύει για όλα τα σχολεία, θέλουμε όμως να τονίσουμε ότι τα Πειραματικά Σχολεία πλήττονται περισσότερο όταν το όριο είναι υψηλό, λόγω της διαδικασίας επιλογής μαθητών με κλήρωση ορισμένου αριθμού μαθητών ανά τμήμα (και της συμπλήρωσης τυχόν κενών με νέους μαθητές).

Επιπλέον, αποφάσεις όπως οι παραπάνω μοιάζει να μη λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες αρκετών σχολείων όπου το μέγεθος των αιθουσών (ή η απουσία αυλής) απαγορεύει την δημιουργία τμημάτων με αυτόν τον αριθμό μαθητών. Άλλωστε, υπάρχουν και περιπτώσεις μαθητών οι οποίοι επαναλαμβάνουν την τάξη, με αποτέλεσμα σε Πειραματικά Σχολεία να υπάρχουν ακόμα και τμήματα 31 μαθητών. Στο παρελθόν το ζήτημα είχε αντιμετωπιστεί σε ορισμένα Πειραματικά Σχολεία με την κλήρωση μικρότερου αριθμού μαθητών (25 μαθητές ανά τμήμα, δηλ. 20+5) ύστερα από σχετικές εισηγήσεις διαφόρων παραγόντων όπως Επόπτες Πανεπιστημιακών Πειραματικών Σχολείων, Περιφερειακοί Διευθυντές Εκπαίδευσης, Σύλλογοι Διδασκόντων, Σύλλογοι Γονέων & Κηδεμόνων κ.π.ά.. Όμως:
- όταν διενεργείται κλήρωση και κληρώνονται 25 (20+5) μαθητές ανά τμήμα (ενώ εξακολουθεί να ισχύει η 54616/Γ2/25.5.2007 υπουργική απόφαση, που προβλέπει 30 μαθητές, 25+5), υπάρχει πάντα η πιθανότητα η όλη διαδικασία να προσβληθεί νομικά και να ακυρωθεί (π.χ. από γονείς υποψηφίων που έχουν κληρωθεί ως επιλαχόντες, , ή ακόμα και από τυχόν συναδέλφους, ακόμα και έναν ή δύο, που δεν επιθυμούν τη μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα).
- Επιπλέον, υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι φέτος οι παραπάνω διατάξεις θα τηρηθούν κατά γράμμα και το 2010 (Ιούνιος και Σεπτέμβριος) όλα τα Πειραματικά Γυμνάσια θα πρέπει να σχηματίσουν τμήματα των 30 μαθητών όχι μόνο κληρώνοντας 30 μαθητές ανά τμήμα στην Α' Γυμνασίου, αλλά και κληρώνοντας επιπλέον μαθητές, ώστε και τυχόν τμήματα της Β' και Γ' τάξης που είχαν από 25 ως 29 μαθητές, να φτάσουν τους 30 μαθητές (βλ. 54616/Γ2/25.5.2007, Π.Δ. 338/82, α.1, παρ. 12 και α. 2, και Γ2/1052/23.6.82)

Καλούμε την ηγεσία του ΥΠ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. να εξετάσει όσα αναφέρονται παραπάνω και να ορίσει (με νέα υπουργική απόφαση, ανάλογη της 54616/Γ2/25.5.2007) τον αριθμό των μαθητών που θα κληρωθούν φέτος στα Πειραματικά Σχολεία μειωμένο κατά τουλάχιστον 5 μαθητές σε σχέση με το ανώτατο επιτρεπτό όριο των 30 μαθητών. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να εκδοθεί απόφαση που να περιλαμβάνει ρύθμιση για τα σχολεία εκείνα που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα προβλήματα (μέγεθος αιθουσών, αυλή κτλ.) και στις περιπτώσεις αυτές να αποφασίζει σε συνεργασία με τον διευθυντή του σχολείου ή τουλάχιστον να γνωμοδοτεί ο σύλλογος διδασκόντων και για τον αριθμό των μαθητών ανά τμήμα, όπως συμβαίνει για άλλα θέματα που αφορούν την εισαγωγή μαθητών, όπως ο αριθμός των τμημάτων. Πρβλ. και Γ2/2430/21.3.2001 (οι ρυθμίσεις της οποίας εξακολουθούν να ισχύουν, όπως προκύπτει από τον Διαρκή Εκπαιδευτικό Κώδικα, που περιλαμβάνει μόνο αυτήν την εγκύκλιο, όπως και η σχετική ιστοσελίδα του ΥΠ.Π.Δ.Β.Μ., http://www.ypepth.gr/el_ec_page86.htm) και Γ2/2817/22.3.2004, σύμφωνα με τις οποίες «Ο αριθμός των τμημάτων που πρόκειται να δημιουργηθούν στην Α’ τάξη των Πειραματικών Γυμνασίων, θα είναι ανάλογος με τις δυνατότητες του κάθε σχολείου με ευθύνη του Δ/ντή και του συλλόγου των διδασκόντων», Γ2/23886/7.3.2005, για την οποία ορισμένοι αμφισβητούν την ύπαρξη νομοθετικής εξουσιοδότησης (και η οποία δεν περιλαμβάνεται στον Διαρκή Εκπαιδευτικό Κώδικα), όπου αναφέρεται ότι ο αριθμός των τμημάτων που μπορούν να δημιουργηθούν στην Α' τάξη των Πειραματικών Γυμνασίων θα είναι ανάλογος με τις δυνατότητες του κάθε σχολείου και θα καθορίζεται από το Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή και του συλλόγου των καθηγητών του σχολείου. Παρόμοια πρόβλεψη υπάρχει και για τα Μουσικά Σχολεία και κατ’ επέκταση και για τα Καλλιτεχνικά, που λειτουργούν με βάση το ίδιο καθεστώς – πρβλ. Υ.Α. Γ2/3850/16.6.1998)

Είναι προφανές ότι μια τέτοια υπουργική απόφαση θα είχε αμελητέες οικονομικές επιπτώσεις, αν αναλογιστεί κανείς τον μικρό αριθμό των Πειραματικών Γυμνασίων (29 σε όλη την επικράτεια) σε σχέση με τον αριθμό των κοινών σχολείων. Αντίθετα, μόνο έτσι θα μπορέσει η Πολιτεία να στηρίξει, αντί να υπονομεύει, τον θεσμό που η ίδια δημιούργησε, και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να λειτουργήσει αυτός αποτελεσματικά και να εκπληρώσει τους στόχους του.

Πιστεύουμε ότι η ηγεσία του ΥΠ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. θα μελετήσει το δίκαιο αυτό αίτημα και θα προχωρήσει στην έκδοση απόφασης το ταχύτερο δυνατόν, προασπίζοντας έτσι πρωτίστως τα συμφέροντα των μαθητών που θα εισαχθούν σε Πειραματικά Γυμνάσια τον Ιούνιο για να αρχίσουν τη φοίτησή τους το σχολικό έτος 2010-2011.